Bij de afkondiging van het Jubeljaar 2025 gaf Paus Franciscus zg. dit jubeljaar als thema mee: ‘Pelgrims van hoop.’ Een thema dat uitnodigt tot nadenken en tegelijkertijd ook vraagt om zichtbaar te maken dat wij pelgrims van hoop kunnen en misschien wel moeten zijn. Omdat wij gelovige mensen willen zijn, die willen leven vanuit geloof, hoop en liefde..

Sint Paulus noemt in zijn eerste brief aan de christengemeenschap van Korinthe (1. Kor. 13) die drie goddelijke deugden: Geloof, Hoop en Liefde. Deze drie deugden worden afgebeeld door het kruis als teken van het geloof, door een hart als teken van de liefde en door een anker als teken van de hoop.

We willen wat nader ingaan op de deugd van hoop. Wanneer we de krant openslaan of het nieuws op de televisie volgen, is het vaak een eindeloze weergave van nood, van ellende, van oorlog en geweld. Alsof er niets meer gebeurt in de wereld waar je blij van wordt. Je voelt dat de angst je bekruipt. Soms voel je je wanhopig omdat je je ook zo machteloos voelt. Hoe wil je dan de hoop bewaren?

De theoloog Erik Borgman zegt: ‘We moeten allereerst onderscheid maken tussen hoop en optimisme. Optimisme is de passieve overtuiging dat het wel goed komt. Hoop is iets anders: het is blijven kiezen voor het goede, zelfs als je geen idee hebt of het zal helpen. Zelfs als het misschien niets merkbaar oplevert.’ Maar waarom zou je het goede doen, als het niets dat merkbaar is oplevert ?

‘In onze samenleving leeft het idee dat alles maakbaar is. We denken steeds als ik iets doe, dan moet dat een probleem oplossen. Maar er is heel veel niet zomaar oplosbaar. Hoop is handelen op basis van de overtuiging dat wat je doet betekenis heeft, ongeacht of het iets oplost. Hopeloosheid ontstaat niet per se uit uitzichtloze omstandigheden. Mensen raken hopeloos omdat ze het gevoel hebben dat ze geen enkele invloed hebben op wat er gebeurt. En hoop is juist de overtuiging dat je, hoe bescheiden ook, nog iets kunt doen. Al is het maar huilen. We hebben als christenen de theologische plicht om hoop te houden. In de christelijke traditie spreken we van de deugden van geloof, hoop en liefde. Die mag je alleen deugden noemen als ze gericht zijn op God. Niet op het succes, niet op de uitkomst, maar op het goede als zodanig, dus op vertrouwen in Gods beloftes en Zijn goedheid.’

‘Wat als de wanhoop zwaarder weegt dan alle mooie woorden? Dat mag. Je hoeft niet altijd hoop te voelen. Maar ik geloof wel dat de hoop dan nog ergens ondergronds blijft bestaan. Zelfs als je denkt haar kwijt te zijn, is ze er nog. In het feit dat je doorgaat. In het feit dat je hopeloosheid je pijn doet. Als je dat beseft, kun je wanhoop ervaren zonder je eraan over te geven. (Trouw, 30 mei 2025, pag. 8 – 9)